Ιστορία
Η Ανατολική Φραγκίστα είναι ένα από τα πιο ιστορικά και πιο παλιά χωριά της Ρούμελης και το παρελθόν της είναι συνυφασμένο με την πορεία ολόκληρης της Ευρυτανίας και φυσικά της Κεντρικής Ελλάδας. Η ονομασία της και η ύπαρξή της αναφέρεται από τον 14ο αιώνα. Το βεβαιώνουν στοιχεία από τα αρχεία του Οθωμανικού κράτους, που ενέταξε την Ανατολική Φραγκίστα μετά την κατάκτηση του Καρπενησίου (1393) στο ναχιγιέ (Δήμο) στο Δήμο Πολιτοχωρίων, του Καζά Καρπενησίου. Τα χωριά ονομάστηκαν Πολιτοχώρια γιατί ένα σημαντικό μέρος των κατοίκων τους ξενιτεύονταν στην Κωνσταντινούπολη κι εργαζόταν εκεί. Το γεγονός αυτό, υπήρξε καθοριστικό για την εξέλιξη και την πορεία της Αν. Φραγκίστας. Εξαιτίας της σχέσης που ανέπτυξε με την Κωνσταντινούπολη, η Αν. Φραγκίστα εξελίχθηκε σε ένα από τα πλουσιότερα χωριά των Πολιτοχωρίων. Εκτός από την εισροή πλούτου από την Πόλη η οικονομία του χωριού στηρίζονταν στη κτηνοτροφία και τη μεταξοβιοτεχνία. Όταν έπαψε η Κωνσταντινούπολη να αποτελεί πόλο έλξης για τους κατοίκους της Αν.Φραγκίστας, ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς στράφηκε προς τις χώρες της Βόρειας Αμερικής και πολλοί εγκαταστάθηκαν και πρόκοψαν σε πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Αν. Φραγκίστα ευτύχισε να βρίσκεται κοντά στους βασικούς οδικούς άξονες που ένωναν τα περασμένα χρόνια τις μεγάλες πόλεις και τα διαμερίσματα της Κεντρικής Ελλάδας.
Η Αν. Φραγκίστα σήμερα υπάγεται διοικητικώς στο νέο Δήμο Φραγκίστας, με έδρα τη Δυτική Φραγκίστα και εκκλησιαστικώς στη Μητρόπολη Καρπενησίου. Για πρώτη φορά συνεστήθη σαν κοινότητα της Μεγάλης Φραγκίστας το 1912. Οικισμός της Μεγάλης Φραγκίστας ήταν η Δυτική Φραγκίστα η οποία απεσπάσθη το 1915 και αποτέλεσε έκτοτε ξεχωριστή κοινότητα. Ο πληθυσμός του χωριού καταγράφεται σε φθίνουσα τροχιά όλες τις περασμένες δεκαετίες. Σήμερα αναφέρονται 300 κάτοικοι (απογραφή 2001), αλλά στην πραγματικότητα, όλο το χρόνο και μόνιμα ζουν εκεί λιγότεροι.
Όσον αφορά την ονομασία, κανένα στοιχείο δεν συνηγορεί, ετυμολογικά τουλάχιστον ως προς τις φράγκικες επιδράσεις. Η άποψη ότι το όνομα της Φραγκίστας προέρχεται από τους Φράγκους είναι πρόχειρη. Φράγκοι ονομάστηκαν συλήβδην οι δυτικοί επιδρομείς που εισέβαλλαν μετά τον 10 αιώνα στην Ελλάδα. Είναι απίθανο να αποίκισαν με τέτοιο τρόπο το χωριό και να εξελίχθηκε αυτό ως ένα φραγκοχώρι, δηλαδή δυτικό. Τα νεώτερα στοιχεία δεν αποδεικνύουν πουθενά κάτι τέτοιο ενώ ιδιαίτερα τα πολιτισμικά,τα οποία σε τίποτα δεν διαφέρουν από τα άλλα γειτονικά χωριά, το αποκλείουν εντελώς. Αν δούμε πάλι την κατοπινή ακμή του χωριού και τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα των κατοίκων της, τότε θα οδηγηθούμε στη λέξη φραγγίδα που στο Μεσαίωνα σήμαινε τα προνόμια και τις ελευθερίες που παρέχοντο σε κάποιο τόπο η ακόμη και από τη λέξη φραγή! Συνεπώς η ονομασία της Φραγκίστας προέρχεται από τη μεσαιωνική λέξη φραγγίδα.
