Φύση

 Η Ανατ. Φραγκίστα, ένα ήρεμο ορεινό χωριό, απέχει 39 χλμ. από το Καρπενήσι. Eίναι χτισμένη σε μιά προνομιακή θέση, στην πλαγιά του βουνού Καμαράκι. Στην πλάτη της έχει το βοριά, μπροστά της πολύχρωμα δειλινά. Όταν χάνεται ο ήλιος πίσω στα όρη του Βάλτου, τα αραιά σύννεφα βάφονται με όλα τα χρώματα της φωτιάς. Ίσως κάτι τέτοια δειλινά να ενέπνευσαν τον λησμονημένο λυρικό Τυμφρηστό και τον έκαναν να γράψει τα δικά του ... «Δειλινά». Στην αγκαλιά του βουνού, η Ανατ. Φραγκίστα, λούζεται από τα νερά, είναι από τα χωριά της Ευρυτανίας με τα περισσότερα νερά και σ’ αυτά οφείλει μέρος της δύναμής της. Μιά μεγάλη ρεμματιά όπου κυλά ο Κερασοβίτης ποταμός, γεμάτη δέντρα και φωνές πουλιών. Πηγαίνοντας προς την Ανατ. Φραγκίστα, το καταλαβαίνεις. Ξαφνικά, πέρα από τη γέφυρα του Μέγδοβα, αλλάζει το τοπίο. Τα έλατα διαδέχονται τα πουρνάρια, οι δρυς,τα φιλίκια και τα χαμόδεντρα. Στεγνώνει ο τόπος, και σαν αρχίζει ο κατηφορίζει ο δρόμος μετά μετά τον αυχένα, πάνω από τους Μαραθιάδες, η γη μοιάζει να μην βλασταίνει τίποτα άλλο από δρυς και πουρνάρια. Απελπισμένα κάποια δέντρα δίπλα στο δρόμο, μοιάζουν να θέλουν να φύγουν, να πετάξουν από τον άνυδρο τόπο. Οι ρίζες είναι αυτές που τα κρατάνε καθηλωμένα, υποταγμένα στη μοίρα τους και δεν τ’ αφήνουν να περπατήσουν. Φιδίσιος ο δρόμος, ακολουθεί τη χάραξη που έκαναν οι μηχανικοί κάποιας εποχής για ν’ αποφύγουν τα δύσκολα. Πουρνάρια, δρυς, παλι πουρνάρια. Ο βιότοπος των σκληρών δέντρων. Σε κάποια ξέφωτα χωραφάκια και μαντριά, κάπου κάπου ένα παλιό σπίτι με στέγη από πέτρινες φλούδες. Τυπικό ευρυτανικό τοπίο, απόλυτο, μοναδικό.
 Πλησιάζοντας την Αν. Φραγκίστα, αλλάζει ως δια μαγείας η φύση. Νερά, δίνουν ζωή και πνεύμα στα πλατάνια. Αλλάζει και το χώμα, γύρω από το χωριό ευδοκιμούν οι κήποι και τα περιποιημένα χωράφια. Πέρα από την επικράτεια των χωραφιών και των κήπων, δεντριάδες, λάκες, ξέφωτα, σύδεντρα, ξέφωτα, γούπατα και ρουμάνια φωλιάζουν στις πλάτες των πλαγιών, Στα ρέμματα, θρασσεμένα τα πλατάνια, τα ιστορικά δέντρα της Ανατ, Φραγκίστας Οι ρίζες τους έψαξαν βαθιά στο κορμί της Ευρυτανίας, πάλεψαν χρόνια πολλά με τα νερά και τις ιδιοτροπίες του καιρού μέχρι να πετάξουν μπόι και κορμί, να γιγαντωθούν. 'Ετσι έδεσαν τον τόπο και δέθηκαν με τη ζωή των ανθρώπων. Ποιός μπορεί να φανταστεί τη «Σωτήρα» μακριά από τον αγαθό ίσκιο των πλατάνων και ποιός μπορεί να σκεφτεί ότι σε τούτους τους υπέροχους πλατανιάδες, δεν θα υπάρχει οπωσδήποτε ένα πέτρινο τόξο να στεφανώνει την κοίτη των νερών και να βοηθάει τον άνθρωπο;
 Λίγο πιό πάνω από τη Σωτήρα, στην Καμαρούλα ένα πέτρινο θεριό γεφυρώνει το ρέμα, Δεν εξυπηρετεί καμμία επικοινωνία πλέον, παρά μόνο το πέρασμα του νερού. Όπως και το άλλο, κάτω στον Παλιόμυλο, στο Ρέμα των Πλατάνων. Κι αυτό εξυπηρετεί ακόμα το ρόλο του μ' ένα αυλάκι στις πλάτες του. Όπως και νάχει όμως, για τον καθένα αξίζει να τα επισκεφτεί και να τα θαυμάσει.
 Τα νερά ζώνουν από παντού την Ανατ, Φραγκίστα, Από ψηλά, πάνω από το χωριό ξεκινούν τα κεφαλάρια, δυναμώνουν και φουσκώνουν το Μέγα Ρέμα και τις Αναυσάδες, σμίγουν με τον Κερασοβίτη και τραβούν κάτω προς τον Αχελώο. Έτρεχαν τα νερά, να ξεδιψάσουν το χωριό, να ποτίσουν τα χωράφια, να δώσουν δύναμη στα μυλολίθια να βοηθήσουν στην πλύση τις νοικοκυρές και να ψυχώσουν τπ νεροτριβή. Στο χαμηλώτερο σημείο του χωριού ζει ακόμα ο νερόμυλος και είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να μπεί σε λειτουργία, Σήμερα, τον λειτουργεί η Αλεξάνδρα Γαλανού με τον άντρα της Χαράλαμπο. Κοινός και για τα δύο χωριά ο μύλος προσφέρει όταν λειτουργεί σπάνιες στιγμές σε ντόπιους και επισκέπτες. Στο ίδιο σημείο, λίγο πιό πάνω λειτουργεί και νεροτριβή, Τις πρώτες ημέρες του καλοκαιριού γύρω από το πέτρινο κτίριο που στεγάζει τη δύναμη των νερών αποκαλύπεται πολύχρωμη η τέχνη των γυναικών της περιοχής. Βαριά σκεπάσματα, του αργαλειού ή της μηχανής, κουβέρτες που ξεχωρίζουν νια την τέχνη τους, άλλα δείγματα εξαιρετικά, φτιαγμένα με μεράκι και φαντασία, αφού δοκιμαστούν γερά στη δύναμη των νερών στεγνώνουν στα σύρματα, τους φράχτες και στα χαμόδεντρα
 Ο νερόμυλος, η νεροτριβή και το μαντάνι που λειτουργούν δίπλα από την Παναγία, είναι κοινά και για τις δύο Φραγκίστες και ο γύρω χώρος από τις αρχές του 20ου αιώνα αποτελούσε κοινό κοιμητήριο των δύο χωριών.
 Στο πανέμορφο περιβάλλον της Ανατ. Φραγκίστας στη Σωτήρα λειτουργούν και οι «κατασκηνώσεις της ΔΕΗ». Κάτω από τα δασιά πλατάνια, παιδιά απ’ όλη την Ελλάδα, αλλά και ευρυτανόπουλα, περνάνε αξέχαστες δροσερές ημέρες εκεί τα καλοκαίρια. Η κατασκήνωση η οποία αξιοποιήθηκε μετά από μεγάλη περίοδο εγκατάλειψης   προχωράει ικανοποιητικά και αποτελεί σημαντικό στοιχείο αναβάθμισης ολόκληρης της περιοχής και σημείο αναφοράς για τα παιδιά που φιλοξενήθηκαν εκεί και τις οικογένειές του που γνώρισαν την Ανατ. Φραγκίστα.